IDEA KIELCE: SmartCity

W 2022 r. przyjęty został ważny dokument strategiczny, czyli Krajowa Polityka Miejska 2030. Stanowi ona swojego rodzaju „drogowskaz”, który w sposób kompleksowy ujmuje najnowsze trendy rozwoju miast. Kluczowe wyzwania dotyczą m. in. sposobu organizacji lub reorganizacji przestrzeni miejskiej, a także stworzenia lub przebudowy wydajnego i przyjaznego mieszkańcom systemu transportowego. Dokument, śledząc współczesną myśl urbanistyczną, przyczynia się do rozwoju i popularyzacji koncepcji miast 15-minutowych (kompaktowych) oraz miast mobilnych również w naszym kraju.

Na pytanie czym jest miasto kompaktowe odpowiada następujący cytat: „„Miasto kompaktowe” (…) to miasto, gdzie większość potrzebnych miejsc, jak sklepy i szkoły jest w zasięgu krótkiego spaceru lub podróży rowerem od miejsca zamieszkania. Miasto kompaktowe to miasto zwarte, ale jednocześnie oferujące wiele atrakcyjnych terenów zieleni.” Czy Kielce mogłyby stać się miastem 15-minutowym? Które części miasta można uznać za idealne do wdrożenia tej koncepcji, a które potrzebowałyby zmian; i jakich zmian? Gdzie w Kielcach mamy fragmenty wymagające rewitalizacji? Jak widzimy nasze mieszkania, bloki i osiedla? Czego nam brakuje w przestrzeni publicznej i społecznej, a co chcielibyśmy poprawić? 

Równie ważnym problemem miast jest proces suburbanizacji oraz związana z nim dominacja transportu indywidualnego. Doświadczenia płynące z innych krajów pokazują, że istnieją alternatywne rozwiązania adresowane dla sąsiadujących ze sobą gmin czy miejscowości, również rozwiązania „wewnętrzne”, dotyczące na przykład śródmieścia, obszaru osiedla i terenów zieleni. Czy tzw. „mikromobilność” to dobry pomysł dla Kielc? Wolimy jechać samochodem i stać w korku, czy jechać rowerem i czasem zmoknąć w deszczu? Na czym tak naprawdę polega mobilność miejska?

Kielce, jako miasto istnieją już kilkaset lat. Długotrwały rozwój pozostawił po sobie wiele cennych budynków, budowli oraz całych struktur miejskich, które dziś stanowią nasze wspólne dziedzictwo. Wiele z tych obiektów jest powszechnie rozpoznawalne wśród mieszkańców, np. XVII ‑ wieczny Pałac Biskupów Krakowskich czy bryła kieleckiego „Spodka” (dzisiejsze Centrum Komunikacyjne). Gdzie jeszcze mamy mniej lub bardziej znane budynki i miejsca, których wartość nie jest oczywista? Z którymi wiążą się jakieś ciekawe historie lub nieszablonowi ludzie? Jak dobrze znamy nasze miasto? Wartość zabudowy w kontekście lokalnym polega nie tylko na samej kompozycji, ale również na zastosowaniu materiałów, z których została stworzona. Czynnik ten sprawia, że wiele budynków w Kielcach posiada unikalny, regionalny charakter. Czy podkreślanie „świętokrzyskiej tożsamości” architektury ma sens czy lepiej stosować uniwersalne wzorce?

Tożsamość miasta budują przede wszystkim ludzie – głównie jego byli i obecni mieszkańcy, ale również osoby, które w mieście się uczą, pracują lub są tutaj tylko przejazdem. Wiele z tych osób wywarło realny wpływ nie tylko na kształt i jakość usług, które można w Kielcach zrealizować. Dzięki pracy w niespotykanej branży i posiadaniu wyjątkowej osobowości sprawili, że miasto posiada unikatową specyfikę. Jaką opowieść mogliby nam przedstawić Ci wszyscy ludzie? Czy w naszym mieście mamy rzemieślników, których już trudno spotkać gdzie indziej? A może tuż obok tradycyjnych zawodów rozwijają się branże, które potrafią przenieść nas w przyszłość? Czy istnieją jeszcze inne elementy i detale, składające się na genius loci Kielc?

Tereny zieleni są elementem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania miasta. Spełniają one kluczową rolę nie tylko w aspekcie ekologicznym i estetycznym, ale przede wszystkim społecznym. Wysoki udział zieleni w całkowitej powierzchni miasta oraz jej dostępność ma ogromne znaczenie dla mieszkańców, ich samopoczucia i komfortu życia.

Okazuje się jednak, że obok rozległych terenów zieleni takich jak lasy czy parki, równie istotne są formy małe i bardzo małe. Dziś już nikt nie ma wątpliwości, że wpływ nawet pojedynczego drzewa na zdrowie człowieka i jego otoczenie jest nieoceniony. Czy chcemy rozwijać w Kielcach również taki typ „mikrozieleni”? Czy podobają nam się ulice i budynki „otulone” roślinami? Wolimy jedno wysokie, rozłożyste drzewo czy kilka drobnych, kwitnących drzewek w donicach?

Zieleń w mieście pełni także podstawową rolę w kształtowaniu klimatu oraz podnoszeniu poziomu retencji wodnej. Jak zagospodarować wodę opadową w Kielcach? Co można zrobić, by efektywnie (i efektownie) łapać i wykorzystywać deszcz w mieście?

Polityka rozwojowa Kielc od wielu lat opiera się na zasadach zrównoważonego rozwoju. Do ich podstawowych założeń należy harmonijne zarządzanie zasobami należącymi do trzech głównych obszarów: środowiska, społeczeństwa oraz gospodarki. Taki model rozwoju ma na celu poprawę jakości życia w mieście oraz taką jego organizację, która nie zagrażałaby możliwościom egzystencji przyszłych pokoleń. Realizacja powyższych zasad odbywa się m. in. poprzez rozwój technologii informacyjnych i komunikacyjnych, a u jej podstaw leży aktywny udział świadomych i decydujących o swym losie mieszkańców.

Jak w praktyce rozwija się w Kielcach komunikacja administracji samorządowej z mieszkańcami? Czy chętnie wypowiadamy się na tematy miejskie? Czy lubimy angażować się w akcje społeczne? Jak radzimy sobie z obustronną wymianą informacji? Czy potrzebujemy wspólnej przestrzeni do spokojnej rozmowy o Kielcach?